Daria Kubisiak – „Robotnica”

Daria Kubisiak, Ur. 1989. Absolwentka performatyki przedstawień na Uniwersytecie Jagiellońskim, studentka reżyserii (spec. dramaturg teatru) na Wydziale Reżyserii Dramatu Akademii Sztuk Teatralnych im. Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie. Jako dramatopisarka debiutowała tekstem Reduplikacja w reżyserii Aśki Grochulskiej w Łaźni Nowej w Krakowie w ramach Festiwalu Uczuć Urażonych. Współautorka i współreżyserka instalacji Kartoteka rozrzucona 2.016 (Instytut im. Jerzego Grotowskiego we Wrocławiu, 2016). Współtworzyła wraz z Katarzyną Peplińską autorskie wydarzenie sceniczne Chór Performatyków, które otrzymało wyróżnienie na Forum Młodej Reżyserii w 2016 roku (Cricoteka 2016, Teatr Nowy w Krakowie 2017), Członkini kolektywu artystycznego „Antyteren” (m.in. Dzień Cudów; Antyteren – każdy teren jest nasz). Tworzy projekty z pogranicza teatru, tańca i sztuk performatywnych. Współpracowała z: Martyną Wawrzyniak, Barbarą Bujakowską, Klaudią Hartung-Wójciak, Jakubem Skrzywankiem, Cezarym Tomaszewskim, Rudolfem Zioło i Pawłem Miśkiewiczem. Do jej najważniejszych prac należy: Chór Performatyków (Cricoteka, 2016), Hamlet czyli Ofelia (AST w Krakowie, 2017), Kordian (Teatr Polski w Poznaniu 2018), Ostatni dzień lata (Festiwal Sopot Non-Fiction 2019) Jestem miłością I i II (KCC 2018).

Tego samego dnia miejscowy działacz PPR i były członek rady zakładowej w Poznańskim przyjechał do fabryki, by agitować robotnice. Otoczony przez rozgniewane kobiety, uderzył czy też popchnął jedną z nich. Wybuchło zamieszanie; około dwudziestu siedmiu kobiet zemdlało – to zbiorowe omdlenie być może było symulowane, jak sugerował śledczy z PPR. Taka specyficzna forma współpracy zelektryzowała strajk. Mdlejące kobiety rozładowały napiętą sytuację, ponieważ uwaga wszystkich skupiła się na cuceniu „nieprzytomnych”. Zarazem jednak zbiorowe omdlenie miało ten skutek, że wyolbrzymiło cały incydent, który zaczął jawić się jako masowa przemoc. Omdlenie potwierdzało także kontrolę nad przestrzenią fabryki: robotnice zademonstrowały, że w swojej fabryce mają prawo robić, co chcą, nawet jeśli tym czymś ma być leżenie bez przytomności.(Padraic Kenney, Budowanie Polski Ludowej. Robotnicy a komuniści 1945-1950, przeł. Anna Dzierzgowska, W. A. B., Warszawa 2015, s. 135)Robotnica to w zamyśle propozycja projektu performatywnego o charakterze dokumentalnym. Projekt będzie dotyczył badań związanych z pracą i życiem krakowskich pracownic fabryki. Celem projektu jest pytanie o emancypacyjny charakter pracy polskich robotnic w kontekście ruchów feministycznych i zamysłu nad tradycją teatrów robotniczych. Oprócz wejścia w historię powstawania klasy robotniczej to co wydaje się najbardziej interesujące to aktywnie pracujące ciało robotnicy. Koncentrując się na ciele pracującym chciałabym się zastanowić nad jego historią, pamięcią, mechanizmami działania, wykonywanymi powtarzalnymi czynnościami oraz strategiami stawiania oporu. Pracujące ciało interesuje mnie nie tylko z perspektywy wykonywanej pracy, ale również, to kiedy jak i gdzie odpoczywa, jak funkcjonuje w życiu codziennym czy rodzinnym. Cielesny podmiot kobiecy, wydaje się ciekawą strategią emancypacyjną warto więc przyjrzeć się jego funkcjonowaniu w społeczeństwie. Robotnica mieni się z jednej strony jako zbiorowy podmiot będący reprezentacją swojej grupy społecznej, jednak robotnica posiada też swoje prywatne indywidualne życie interesuje mnie to jak spędza wolny czas, jakie są jej poglądy, opinie, marzenia, co czyta i co ją zajmuje. W ramach projektu zamierzam zatrudnić się w jednej z krakowskich fabryk na stanowisku produkcyjnym, żeby samemu doświadczyć zadań wykonywanych przez pracownice oraz poznać ich miejsce pracy. Kolejnym etapem jest zbiór historii i opisów życia robotnic owej fabryki, które zostaną przez aktorów i aktorki wcielone lub opowiedziane. Istotnym aspektem pracy nad projektem będzie znalezienie takiej formy teatralnej, która z jednej strony odda charakter fabryki jako miejsca pracy, odnajdzie sposób na teatralną reprezentację kobiecego ciała w pracy, a także taki rodzaj kontaktu aktora z widzem w ramach, którego podczas scenicznego spotkania w empatyczny sposób będzie można opisać doświadczenie krakowskich pracownic fabryki, włączając w to osobiste historie.